Prawo medyczne – co to jest? Prawo medyczne reguluje stosunki w ramach opieki zdrowotnej oraz ubezpieczeń medycznych. Innymi słowy wszelkie relacje wynikające z organizacji, opłacania i świadczenia opieki medycznej, w tym zbiór norm prawnych regulujących relacje publiczne w zakresie działalności medycznej. Prawo medyczne to zbiór przepisów prawnych określających prawa i obowiązki pacjenta i personelu medycznego. Przedstawia również sposób działania NFZ, zakładów opieki zdrowotnej które świadczą usługi medyczne.
Prawo medyczne – co to jest?
Prawo medyczne to zestaw przepisów wykazujących prawa i obowiązki pacjenta a także lekarzy, pielęgniarek oraz pozostałego personelu medycznego oraz metody działania NFZ, ośrodków zdrowia itd. W szerszym znaczeniu prawo medyczne dotyczy wykonywania konkretnych zawodów medycznych oraz przepisów w przedmiocie innych gałęzi prawa: cywilnego, karnego, pracy, dotyczących wykonywania zawodu lekarzy, dentystów, ratowników. Prawo medyczne dotyczy norm pochodzących z wielu gałęzi prawa. W skład jego źródeł wchodzą akty prawne powszechnie obowiązujące, akty prawa międzynarodowego działające na poziomie uniwersalnym oraz europejskim.Tylko znajomość jego zapisów daje możliwość dochodzenia swoich roszczeń w przypadku popełnienia przez lekarza błędu medycznego.
Zmiany w obrębie prawa medycznego
Pierwsze opracowania wiążące się z prawem medycznym odnotowano pod koniec XIX wieku. Termin ten został spopularyzowany dopiero w drugiej połowie XX wieku. Jednak w Polsce pierwsze doniesienia o prawie medycznym w zakresie wiedzy prawniczej miały miejsce na przełomie lat 20 i 30 XX wieku. W latach od 1919 do 1939 w kraju pojawiły się ważne unormowania legislacyjne w tym zakresie, z których wiele miało charakter pionierski.
Co wchodzi w zakres prawa medycznego?
- Czynniki uprawniające do wykonywania działalności medycznej.
- Formy świadczenia zawodów medycznych.
- Zasady wykonywania pracy lekarza i pozostałego personelu medycznego.
- Prawa i obowiązki pacjenta oraz personelu medycznego.
- Przymus poddania się leczeniu.
- Odpowiedzialność i uczciwość zawodowa.
Na zakres prawa medycznego składają się elementy prawa: konstytucyjnego, cywilnego, karnego, administracyjnego, praw człowieka, prawa pracy, prawa międzynarodowego. Lekarz wykonując swoje obowiązki zawodowe musi dołożyć należnej staranności, aby uzyskać optymalny efekt leczenia.
Modele komunikacyjne w relacjach lekarz – pacjent
- Model paternalistyczny, czyli taki gdy lekarz posiadał kompetencje do podejmowania najważniejszych decyzji wiążących się ze zdrowiem pacjenta.
- Model partnerski to całkowita autonomia pacjenta. Lekarz staje się partnerem pacjenta i po wykonaniu badania jest zobowiązany do udzielenia szczegółowych informacji o jego stanie zdrowia.
Prawo medyczne – prawa pacjentów
Wszyscy pacjenci mają szereg praw. Obywatele Polski mają dostęp do bezpłatnych świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarze nie mają prawa wtrącać się w ich życie prywatne, ponieważ pacjenci mają prawo do poszanowania prywatności. Jeżeli pacjent ma takie życzenie powinien mieć zapewnioną opiekę duszpasterską. Ważne! Informacje o leczeniu podlegają tajemnicy lekarskiej. Personel medyczny nie może ich upowszechniać bez zgody pacjenta. Lekarz każdej specjalności ma obowiązek poinformowania pacjenta o jego stanie zdrowia w sposób zrozumiały. Prawo medyczne wskazuje, że personel medyczny musi szanować jego godność oraz intymność. Każde z oferowanych świadczeń mogą zostać wykonane tylko po wyrażeniu przez pacjenta odpowiedniej zgody.
Co się dzieje, gdy dojdzie do złamania przepisów prawa medycznego?
Kiedy można mówić o uchybieniach ze strony lekarza? Jeżeli działania lekarza nie mają przesłanek świadomego czynu nie można mówić o jakichkolwiek uchybieniach. Dobrym przykładem jest przyjęcie chorego na szpitalny odział ratunkowy, wykonanie badań, przewiezienie na salę operacyjną i wykonanie zabiegu operacyjnego, ale mimo to pacjent umiera. Lekarz wykonał wszystkie procedury medyczne, ale obrażenia były tak rozległe, że nie udało się uratować jego życia.
Natomiast przykładem świadomego zaniedbania prowadzącego do tragicznych konsekwencji jest nieprawidłowo prowadzona akcja porodowa. Dokładnie chodzi o niewykonanie cięcia cesarskiego mimo ewidentnych wskazań, wskutek czego kobieta rodzi chore lub martwe dziecko. Takie przypadki uprawniają pacjenta do dochodzenia zadośćuczynienie w sądzie.
W każdej sytuacji, w której dojdzie do ewidentnej winy lekarza, prawo medyczne daje możliwość dochodzenia odszkodowania lub uzyskania bezpłatnego leczenia.Tutaj warto skorzystać z pomocy adwokata specjalizującego się w prawie medycznym, ponieważ posiada on niezbędną wiedzę prawniczą. Samodzielne występowanie na drogę sądową może zakończyć się porażką. Nieznajomość przepisów prawa medycznego uniemożliwia skuteczne uzyskanie odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Adwokat pomaga również lekarzom i klinikom w opracowaniu dokumentacji takiej jak: rozliczanie świadczeń z NFZ, umów z lekarzami, reprezentowanie na sali sądowej. Udziela konsultacji przy projektowaniu umów z pacjentami.